چکیده:
اخوانالمسلمین یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین نهادها و جریانهای فرهنگی و سیاسیاجتماعی معاصر در جهان اسلام است. تأثیر حسن البنّا، به عنوان مؤسس اخوانالمسلمین، در این جماعت بهخصوص نوع زیست دینیاش، که تصوف و عرفان است، انکارپذیر نیست. رویکرد دینی وی متأثر از تصوف و عرفان به دوران نوجوانیاش باز میگردد. در این دوران او از مریدان رسمی طریقهای صوفی به نام «طریقه حصافیه شاذلیه» بود و تحت تأثیر و تعلیم شیخ و مؤسس این طریقه عرفانی قرار داشت. از تأسیس اخوانالمسلمین، طرحریزی و نظام سلسلهمراتبیاش تا ارتباط میان اعضا با یکدیگر و با مرشد عام، همگی برگرفته از زیست دینی متأثر از تصوف و عرفان است که در تار و پود اخوانالمسلمین نفوذ کرده است. سعی وی در بهکاربستن محتوا و روش صوفیانه همواره انتقادهایی را از جانب سلفیه در پی داشته است. اگرچه اخوانالمسلمین پس از مدتی از تصوف و عرفان فاصله گرفتند و در زمره جماعتهای سلفی به شمار آمدند، اما نفوذ زیست دینی متأثر از تصوف و عرفان از طریق حسن البنّا در لایههای درونی اخوانالمسلمین، امروزه نیز دیده میشود. تأکید بر این رویکرد صوفیانه و عارفانه در اخوانالمسلمین میتواند مانعی برای به افراط کشیدهشدن اخوانالمسلمین به سمت سلفیت باشد. این بررسی، زیست دینی ناشی از تصوف و عرفان حسن البنّا را در پیریزی جماعت اخوانالمسلمین نشان میدهد و تحلیل میکند.
نمایه نشر:
آل یمین حامد . (2020). تأثیر زیست دینی حسن البنّا بر هویت عرفانی اخوانالمسلمین. پژوهش های ادیانی, 14(7), 86-108