چکیده:
تاریخ ادبیات هر ملت تاریخ واقعی آن ملت را منعکس میکند. با این همه، این مسئله مطرح است که چرا دولت ایران در عهد باستان به منزله یکی از دو ابرقدرت بزرگ جهانی زمانه مطرح بوده اما سنت ادبیاش، هموزن این سنت سیاسی نبوده است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا اوستا در مقام مهمترین متن ادبی ایران باستان محصول عهد ساسانی است یا کتابت آن را باید متعلق به دوره حیات زرتشت دانست؟ در پاسخ به این پرسش، دو دیدگاه اصلی وجود دارد: دیدگاه نخست میگوید اوستا از ابتدا صورت شفاهی داشته و سپس در عهد ساسانی با ابداع خط اوستایی به نگارش درآمده است. دیدگاه دوم میگوید اوستا از زمان حیات زرتشت به صورت متن ادبی درآمده و نسخههای مکتوب آن با حمله اسکندر به ایران از میان رفته است. برای بررسی این دو دیدگاه از روش مطالعه اسناد کتابخانهای با تمرکز بر اسناد دست اول و دست دوم استفاده شد. در این مقاله، دیدگاه نخست نقد میشود و دیدگاه دوم بر اساس مستندات تأیید میگردد. سپس گفته میشود که علت توجه ویژه به اوستا در عهد ساسانی ضرورت گردآوری و تدوین متون پراکنده اوستا در جهت تأسیس دین رسمی هماهنگ با دولت متمرکز ساسانی بوده است.
نمایه نشر:
نوری هادی . (2020). اوستا: متنی مکتوب یا سنتی شفاهی؟. پژوهش های ادیانی, 14(7), 206-232