پرسش از خاستگاه، چگونگی روند آفرینش، دگرگونی در هستی، هدف از آفرینش، هویت و سرنوشت آدمی، در اندیشه‌های انسان‌شناختی ریشه دارد که در ادیان، ناهمسان بحث شده است. پیدایی انسان در صورت خاستگاهی بر اساس کهن‌روایت میان‌رودانی همبسته به پویش ذهن انسان کهن است که آن را در پیوند با امور کیهانی و گیتیانه و پیامدی از ستیزه‌جویی ایزدان می‌انگاشت. ظهور انسان در روایتگری تورات هم‌پیوند با آفرینش هستی در فرآیند زمانی است که با توالی و ترتیب زمانی، زمینه آفرینش انسان فراهم شد و با سرشتی از خاک به صورت خدا صورتگری شد. قرآن ‌کریم با بازتاب الگوی ساختاری پیشااسلامی از آفرینش، ضمن بازسازی و طراحی نظام جدید در پرتو یگانگی، خاستگاه آفرینش هستی و انسان را روایت کرد. این جستار با شیوه مطالعات کتاب‌خانه‌ای و تطبیقی در پی بررسی روایت‌ها و آشکارسازی درون‌مایه‌های همسان و ناهمسان مؤلفه‌های هستی‌شناسی و انسان‌شناسی خاستگاهی است و تفاوت روایت‌ها را برآمده از گفتمان ویژه و زاویه دید متون دانسته است.