شناسه Doi مقاله:
10.22034/jrr.2021.248477.1771
نویسندگان:
احمدوند یاسر , گوهری رفعت مجید
چکیده:
آرای عرفانی ابنعربی و شاگردانش در پرداختن به مقوله انسان کامل، ولایت و علم در سپهر تأملات دانشمندان شیعه و ناظر به نسبت امام و علم، به عرصهای متفاوت با منظر متکلمان شیعه متقدم وارد شد. غیر از گروهی از علمای شیعه که درباره علم امام سکوت کردهاند متقدمان از علمای شیعه در باب علم امام این نگرش را پذیرفته و معتقدند گرچه علم امام کامل است، اما دامنه علم واجب امام، فقط در حیطه مسائل دین و احکام است و علم امام به سایر علوم، فنون و اخبار ملازمهای با امامتش ندارد. بعدها و تحت تأثیر رواج افکار عارفان، مخصوصاً ابنعربی، گروهی از اندیشمندان شیعه معتقد شدند علم امام مطلق است. برخی از متکلمان شیعه، خصوصاً سید حیدر آملی، با واردکردن آموزههای ابنعربی و مکتب وی در تبیین ساختار اعتقادی شیعه زمینه را برای پدیدآمدن تلفیق فکری کلام، فلسفه و عرفان در حکمت متعالیه فراهم کردند. با تشریح آموزههای ابنعربی و مطرحکردن ولایت شیعی و تبیین آن به همت شارحان شیعی وی، متکلمانی نظیر ابنابیالجمهور با مبنا قراردادن این تعالیم در مسئله علم امام با بیان علم لدنی و تعمیم آن در همه مراتب، علم امام را مطلق دانستهاند. در این نوشتار کوشیدهایم به روش توصیفیتحلیلی در مکتب بغداد با محور قراردادن آرای سید مرتضی از یک سو و تأثیر مکتب ابنعربی در فهم عمیق معارف در متکلمان شیعه با محوریت آرای ابنابیالجمهور و با تأکید بر کتاب <em>مجلی مرآه المنجی</em>، از سوی دیگر، گستره علم امام را تبیین کنیم.
نمایه نشر:
احمدوند یاسر , گوهری رفعت مجید . (2021). تأثیر مکتب ابنعربی بر فهم شیعی در موضوع گستره علم امام: مقایسه آرای سید مرتضی و ابنابیالجمهور. پژوهش های ادیانی, 16(8), 163-183 DOI: 10.22034/jrr.2021.248477.1771