شناسه Doi مقاله:
10.22034/jrr.2021.294272.1888
چکیده:
در مقاله پیش رو میکوشم عمدتاً بر اساس مدارک اصیل مانوی مانند مکتوبات فارسی میانه، پارتی، سغدی، و قبطی، و یک منبع غیرمانوی، <em>الفهرستِ</em> ابنندیم، پاداش کردار نیک انسان پارسا پس از مرگ و فرشتگانی را بازشناسی کنم که با هدیهها و دَهِشهایی چند به دیدار او میروند تا به همراهِ دوشیزه زیباپیکر و خوشبویی که پیش از داوری روان بر مؤمن ظاهر میشود و تصویر و شکل زیبای اندیشه و گفتار و کردار نیک او است، وی را به بهشت روشنی مشایعت کنند. این بررسی متنشناسانه نشان میدهد از میان پاداشهای متعددی که در منابع مختلف مانوی و غیرمانوی یاد شده، سه پاداش جامه (خلعت)، بساک (گلتاج) و دیهیم جزء سامانه معادشناسانه اصیل مانوی هستند و پاداشهای دیگر یا مرادفهای این سه دَهِشاند یا از افزودههای بعدی. همچنان که جستار حاضر استدلال میکند، در کیش مانوی نهتنها انگاره دوشیزه کردار نیک بر اساس انگاره «دئنا»ی زرتشتی طراحی شده، بلکه فرشتگان پاداشبخش مانوی نیز در سنّتهای هندوایرانی ریشه دارند.
نمایه نشر:
شکری فومشی محمد . (2022). پاداش کردار نیک و فرشتگان دَهِش بر دروازه بهشت رهیافتی متنشناسانه به فرشتگان روانِ پارسایان در کیش مانوی. پژوهش های ادیانی, 19(10), 124-149 DOI: 10.22034/jrr.2021.294272.1888