شناسه Doi مقاله:
10.22034/jrr.2023.331515.1995
نویسندگان:
احقر زینب , قنبری بخشعلی , مظاهری عبدالرضا
چکیده:
انواع عشق از دغدغههای غزالی و آگوستین است که بررسی آن گامی در عشقپژوهی است که با روشهای توصیفی و مقایسهای بررسی شده است. یافتهها نشان داد این دو، عشق را از منابع معرفت به شمار آورده و متعلق به حقیقت و غیرحقیقت (خدا و غیرخدا) دانستهاند. آگوستین عشق به حقیقت و هر چیزی در امتداد حقیقت را عشق به خدا میداند، اما عشق به غیرحقیقت، به جز عشقهای همراستا با عشق الاهی، را مردود میداند. در دید آگوستین، عشق به غیرحقیقت به دو نوعِ معطوف به خدا مانند عشق به همسایه و خود (نامساوی با خودپرستی) و غیرمعطوف به خدا تقسیم میشود. غزالی انواع عشق (الاهی و انسانی) را به مثابه عشق به حقیقت و فاقد قبله میداند و آن را به حقیقی، مجازی، مقبول و مردود تقسیم نمیکند. هر دو ضمن باور به اصالت عشق به حقیقت در نحوه آن اختلاف نظر دارند؛ غزالی، برخلاف آگوستین، مجاز را جزئی از حقیقت بلکه از عشق الاهی و امری تشکیکی میداند. در جریان عشق در هستی، آگوستین عشق را در درون انسان، دارای حیث التفاتی، جزء وظایف انسان، موجب سعادت، جزء توصیههای اولیا و کسبی میداند، و غزالی آن را در درون و بیرون، فاقد حیث التفاتی و فطری برمیشمرد. نیز غزالی خدا را عاشق و آموزگار نخستین عشق معرفی میکند. از دید آگوستین، فقدان عشق به خیر یا ترسِ از دست دادن، توجیهکننده آن است. نیز عشق به فضیلت مشروط به دوری از خودخواهی، عُجب، امیال گناهآلود، اراده جاهطلبانه و حاکمیت غرور انسان است، اما غزالی فضیلت را مساوی علم (واصل به ساحل دریای عشق) و معرفت را استغراق در دریای عشق میداند
نمایه نشر:
احقر زینب , قنبری بخشعلی , مظاهری عبدالرضا . (2023). انواع و مراتب عشق: بررسی مقایسهای دیدگاه آگوستین و احمد غزالی. پژوهش های ادیانی, 21(11), 39-61 DOI: 10.22034/jrr.2023.331515.1995