بر اساس آموزه‌های آیین سیکهـ، متافیزیک عبارت است از: «مطالعه وجود و هستی در سه جنبۀ مهم حقیقت مطلق، واقعیت موجود و شناختی که انسان از آن واقعیت دارد». حقیقت غایی وقتی قابل ادراک می‌گردد که به رؤیت واقعی (دَرشَن) رسیده باشد؛ در غیر این حالت توصیف‌شدنی نیست، بلکه فقط اوصافی مانند خالقیت، اراده، و ... شخصیت خداوند را تا حدودی توضیح می‌دهند. از نظر سیکهـ، حقیقت مطلق منشأ این آفرینش است. خداوند پیش از خلقتِ جهان در اندیشه فرو رفته بود و با خلق جهان بازی (لی‌لا) را دنبال می‌کند که جهان هستی عرصۀ کارزار و میدان مبارزۀ انسان است و جز این هیچ قصد و اراده‌ای را نمی‌توان برای آفرینش جهان تصور نمود؛ زیرا خداوند تام و تمام و کامل مطلق است، بی‌نیازی‌اش مانع آن است که مقصد و مقصودی را دنبال کند. از نظر سیکهـ، رستگاری انسان از طریق استدلال‌های عقلی و نظری ممکن نیست؛ زیرا از یک وجود منطقی که از طریق عقل به دست آمده است، اما کاملاً بی‌ارتباط و جدا از نور الهی است، کاری بر نمی‌آید؛ مگر اینکه شخص، خود را به مطلق متصل کرده باشد.